AYŞE TATİLE ÇIKTI

Bir KHBAG Gezisi. Bir Kıbrıs Yazısı

Uçak bileti promosyonlarından sorumlu arkadaşımız Hamuki, taaaaaa 2013’ün Eylül ayında, 2014’ün 1 Mayıs’ı için Kıbrıs bileti aldırdı bize, ucuz diye. Başladık Mayıs ayını beklemeye. Vakit yaklaştıkça, ufak ufak organizasyonlara başladık. Konaklama, araba kiralama, gezilecek yerler listesi.

Derken, Lefkoşa’daydık. Havaalanında, kiraladığımız aracı bulduk. Volkan direksiyona geçti, Murat co-pilot olarak yanına oturdu. Araçta 7 kişi + Yusuf Yusuf olarak oturuyoruz. Yusuf niye sizinle diye soruyorsanız, e malum. Kıbrıs’ta trafik sağdan akıyor ve direksiyon sağda. Gelmeden önce de, Kıbrıs’ı iyi bilen bir arkadaşımız tarafından sıkı sıkı tembihlenmişiz: “Aman ha şoförlü araç kiralayın. Şaşırırsınız, paniğe kapılırsınız kaza yaparsınız” diye. Endişelerimizin yersiz olduğunu, Ortadoğu, Balkanlar ve yavru vatan Kıprıs’ın bıçkın sürücüsü Volkan kanıtlıyor. Murat’ın başarılı co-pilotluğunun da etkisiyle sağdan akan trafiğe çabucak alışıyoruz. 

Lefkoşa merkeze nasıl gideceğiz diye yoldan geçen bir amcaya soruyoruz. O da tarif ediyor. Gel gör ki hiçbirimiz tek kelime anlamıyoruz. Lokal Kıprıs’lı amcamıza, anlamış gibi yapıp “eyvallah teşekkür ederiz” deyip olay mahallinden uzaklaşıyoruz. Amcanın söylediklerinden sadece “round” kalmış hepimiz aklında. Kıprıslılar, trafikte bizim “göbek” olarak tarif ettiğimiz şeye “round” ya da “çember” diyorlar. Çemberleri sevdik çünkü geçiş üstünlüğü çemberden gelenlerde =D

Üstün yol bulma kabiliyetimiz sayesinde, eski Lefkoşa’ya varıyoruz. “Lefkoşa’da pek bir şey yok, orada fazla oyalanmayız” demiştik başta ama, işin aslı hiç de öyle değilmiş. Bizi önce Venedik Kulesi karşıladı. 

Ardından Büyük Han’a gittik. Osmanlı yapısı. İngilizler zamanında hapishane olarak kullanılmış. Şimdi kafeler, restoranlar, mağazalar var. 

Sonra, St. Sophia Katedrali’ne gittik. Gotik bir eser. Adaya 300 yıl boyunca hakim olan Lüzinyanlar Döneminde yapılmış. Osmanlı’nın adayı fethetmesiyle “Selimiye Camii”ne dönüşmüş.

Daha neler neler vardı da görülecek, otelimiz Girne’deydi, hava kararmadan, geç olmadan otelimize dönelim diye düşündüğümüz için Lefkoşa’ya veda etmeliydik. Karnımızı doyurup yola koyulduk. 

Nasıl olsa yol üzerinde diye, St. Hilarion Kalesi’ne uğrayalım dedik. Kaleye “Disney Şatosu” da deniyor çünkü Walt Disney’in, “Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler” çizgi filmini yaparken bu kaleden esinlendiği söyleniyor. Ortaçağ’da Arap akınlarına karşı Ada’yı korumak üzere inşa edilen Kale için rahatlıkla “hayatımda gördüğüm en etkileyici, en güzel Kale” tanımlamasını yapabilirim. 

 

Kalede uzun uzun zaman geçirdikten sonra, otelimize yerleştik. Akşam yemeği için bize önerilen “Niazi”ye dışarıdan şöyle bir baktık. Beğenmedik. Limandaki daha “sempatik” bulduğumuz restoranlardan birine gidelim dedik. Bize menüyü sayıp, şu şu kadar bu bu kadar ama size şu kadar olur, üstüne bir de ortaya şundan bundan yaptırırım diyen amcaya “Amca biz seni sevdik. Şöyle bir dolaşalım gelelim” dedik. Başka yerlere baktık, yine bu sevdiğimiz amcada karar kıldık. Mezelerle karnımızı farkına varmadan tıka basa doyurunca, sonradan gelen balıklar kedilere gitti. 

Yanlışlıkla Küba’ya mı geldik yoksa ?  

Ertesi gün, programımız epey doluydu. Önce Gazimağusa’yı gezdik. Burası bana ve Volkan’a Küba’yı çağrıştırdı. Bunun da etkisiyle olsa gerek, çok beğendik. Şehri çevreleyen surların tepesine çıkıp, kuşbakışı seyrettik önce Gazimağusa’yı. 

Sonra sokaklara daldık. İlk karşımıza çıkan yapı bir kilise oldu. Grekler’in St. George Kilisesi. 

Buradan yine eski şehire doğru yürüdük. St. Nicholas Katedrali’ne vardık. Şimdiki Lala Mustafa Paşa Camii. Burası da görkemli, etkileyici bir Gotik mimariye sahip. 

 
Katedralin en güzel yeri ise, avlusunda bulunan 700 yaşındaki “Cümbez” ya da Tropikal İncir Ağacı. Katedralin inşasına başlanan 1298 yılında dikildiği söylenen ağacın gövdesi, 2.70 metreden sonra 7 dala ayrılıyormuş. Yılda 7 kez meyve veren ağacın kökleri Doğu Afrika’daymış. Meyvesinin güzel olması, sıcak yerler için kapalı gölge bir mekan oluşturması, kerestesinin mobilya yapımı için değerli olması gibi nedenlerle eski Mısırlılar döneminden beri önem taşıyan bir ağaçmış. Ağacın meyvelerine Firavun meyvesi denmesi bundanmış. 

 

Kendi aramızda “bu ağaç 700 yıllıkmış” diye konuşurken, bir yandan da ağaca dokundum. Kucaklayamadım çünkü arada demir vardı. Ağaca dokunduğumu gören bir amca da geldi dokundu. Sonra da “La bu ağaç var ya, 700 yıllıkmış. Bi fotoğrafımı çek” dedi arkadaşına. Türklere özgü müdür yoksa tüm insanlara özgü müdür bilemedim ama sürü psikolojisi diye bir şey var hakkaten. Bir keresinde de, Kaputaş Plajı’nda otururken arkadaşımla kumları bacağımıza sürmeye başladık öylesine. Ben de geyik olsun diye arkadaşıma “iyice sürelim, selülitlere iyi geliyormuş bu plajın kumları” dedim. Yanımızda oturan kadın bunu duyunca o da kumları bacaklarına sürmeye başlamıştı. Gördüğünüz gibi, kitleleri peşinden sürükleyebilen, kanaat önderi olma özelliğine sahip bir kişiliğim var =P 

Venedik Sarayı

Katedralle ve 700 yaşındaki ağaçla vedalaşıp, Venedik Sarayı diye tabir edilen yapılara doğru yürümeye başladık. Burada, “Vatan yahut Silistre” adlı eseri dolayısıyla Kıbrıs’a sürgün edilen Namık Kemal’in zindanı vardı. Shakespeare’in Othello oyununa konu olan hikayenin geçtiği 15. yy Venedik yapısı Othello Kulesi’ni bulamadan, meydanda bir kahve içemeden Salamis Harabelerine doğru yola koyulduk. Çünkü görülecek çok yer vardı, zamanımız azdı. 

Venedik Sarayı

Namık Kemal'ın zindanı

Venedik Sarayı

Salamis’in geçmişi İ.Ö 11. yüzyıla uzanıyormuş. Fenikelilerle sıkı ticaret ilişkileri olan zengin bir kentmiş. Pers İmparatorluğu’nun, Mısır’daki Ptoleme Krallığı’nın, Roma ve Bizans İmparatorluklarının egemenliğinde bulunmuş. Arap akınları kentin sonunu getirmiş. Neyse bu kadar ansiklopedik bilgi yeter ama Kıbrıs’a gidip de Salamis’i görmemek olmaz. 

Salamis’ten çıktık yola, Karpaz-Dipkarpaz’a doğru. Niyetimiz ilk önce meşhur Altın Kumsal’ı bulmak, yüzmek. Araya sora bulduk. Gerçekten de altın gibi kumsalı, akvaryum gibi suyu var. Yüzmelere doyamadık. Altın Kumsal boyunca birkaç tesis var. Bungalowlar, restoranlar, kafeler. Bir iki gece buralarda kafa dinleyip, Altın Kumsal’ın muhteşem sularına doyduktan sonra Girne ve Lefkoşa’ya gitmek bize daha mantıklı geldi. Teko’s Beach’de karnımızı doyurduktan sonra tekrar yola koyulduk. 

Niyetimiz önce Apostolos Andreas Manastırı’nı görmek. Sonra da adanın en uç noktası olan Zafer Burnu’na gitmek. Yolda da Karpaz Milli Parkı’nın hür eşeklerini görür müyüz diye bir sağa bir sola bakınıyoruz. Şansımıza, bir tanesi çıkıyor yolumuza. Arabayı durdurup epeyce sevişiyoruz. Kapıyı açsak, içeri girip bizimle oturacak neredeyse. Meraklı şey burnunu cama uzattı durdu. 

Arkadaşımız eşşeğe zar zor veda edip, Apostolos Andreas Manastırı’na geldik. Hz. İsa tarafından papazlığa çağrılan ilk kişi olmasından dolayı, Andreas’ın dini unvanı “ilk çağrılan” anlamında “O Protoklitos”muş. Hıristiyan inancına göre İsa'nın havarilerinden Andreas deniz yoluyla Kutsal Topraklar ve Kudüs'e giderken gemide su sıkıntısı baş göstermiş. Andreas gemiden inerek manastırın bulunduğu yere bastonuyla vurmuş. Vurduğu yerden su fışkırmaya başlamış. Bir gözü kör olan geminin kaptanı, bu suyla yüzünü yıkayınca görmeye başlamış. 

Manastırdan sonra, Zafer Burnu’na gitsek mi gitmesek mi derken, Girne’ye dönmeye karar veriyoruz. Akşam olmak üzere, trafik zaten tersten akıyor, karanlığa kalmaktan korkuyoruz. Otele dönmeden önce, Bellapais’e uğruyoruz. Çünkü Yelda sıkı sıkı tembihlemişti bizi: “Bellapais gündüz de çok güzel ama gece harika bir ışıklandırması var mutlaka görün” diye. Yelda Sultan tavsiye etmiş, uymamak olur mu ? Olmaz. Gittik. Gördük. 

Canımız kahve içmek istedi. Sokak arasında bir mekana rastladık. "Kahve var mı” diye sorduk. Sormaz olaydık. Garson, “kahve yok” dedi. Sonra da alaycı bir ifadeyle, “zaten bu kılıkla içeri giremezsiniz” demez mi ! Arkadaşım tamam, kahven var mı diye sormuşuz, yok demişsin. Tam arkamızı dönüp gitmek üzereyken, kıyafetimizi ne karıştırıyosun mevzuya ? Ne gereği var di mi ? Oradan çıkıp bir restorana giriyoruz. Vakit zaten geç olmuş. Yemek saati geçmiş. Ama kahveleri vardır diyoruz. Sertaç bir sorup geleyim diyor. Biz de Sertaç’ın arkasından dalıyoruz restorana. Böyle bahçe içinde çiçekli yeşillikli güzel bir mekan. Sertaç mekanın artık sahibi midir işletmecisi midir nedir bir amcayı bulmuş. “Kahve içebilir miyiz” diye sormuş. Adam, konuşmaya bile tenezzül etmemiş sevgili okur ! Gözleriyle Sertaç’ı ayaklardan başa doğru şöyle bir süzmüş ve kafasını bile sallamamış yaaa, gözleriyle “olmaz” anlamına gelen bir bakış atmış sadece. Kös kös oradan da çıktık. İntikam yeminleri ederek Girne’ye döndük. Girne’mizin gözünü seveyim. Hemen çöktük Liman’daki kafelerden birine. Ne kıyafetimize laf eden oldu ne gözüyle süzen. Ne istediysek getirdiler. :D

Girne Kalesi-Mavi Köşk-Karmi Köyü-Bellapais

Girne’deki son tam günümüz. Sabah Girne Kalesi’ni gezerek başlıyoruz programımıza. Bu kale de çok güzel. Ama bir Hilarion değil =P 

  

Kaleden sonra Mavi Köşk’e gidiyoruz. Mavi Köşk, İtalyan asıllı bir Rum olan Kıbrıs doğumlu Paulo Paolides’in. Paolides, dönemin Kıbrıs Cumhurbaşkanı Başpiskopos Makarios’un avukatı ama aslında bir silah kaçakçısı. Köşkün her odası ayrı bir renkte. Duvarlar ne renkse eşyalar da o renk. Bayan misafirler için yaptırıldığı söylenen süt havuzunda Sophia Loren’in de yıkandığı söyleniyor. Paolides, 1974 Barış Harekatı sırasında, yaptırdığı gizli tünellerden İtalya’ya kaçıyor. Kaçarken, bu tünelleri patlattığı söyleniyor. Bir gün Köşk’üne geri dönme hayalleri kuran Paolides, İtalya’da bir mafya toplantısında öldürülmüş. İçeride fotoğraf çekilmesine izin verilmiyor. O yüzden şu aşağıdakiyle idare edeceksiniz artık ne yapalım =D

Mavi Köşk’ten sonra rotamızı eski adı Karmi, şimdiki adı Karaman olan köye çeviriyoruz. Kıbrıs’ın İngiliz sömürgesinde olduğu 1878-1960 yıllarında adayı ziyaret eden İngilizler, hayallerindeki yer olarak tanımladıkları Girne’ye yerleşmişler. Siyasi gerginlikler sonucu bir kısmı Ada’yı terketmiş, bir kısmı burada kalmayı tercih etmiş. Savaştan sonra KKTC hükümeti Girne’de dağınık şekilde yaşayan Kıbrıs’lı yabancıları, eski bir Rum köyü olan Karmi’ye, evleri onarmaları koşuluyla yerleştirmiş. Bu insanlar da burada bir masal köyü oluşturmuşlar. Yeşillikler, çiçekler içerisinde, beyaz badanalı mavi panjurlu, kapılı evler. Öğlen karnımız acıkınca bir kafeye oturduk. Self servis yazıyodu. İçeri girdik biz de. “Yiyecek ne var” diye sorduk. Aldığımız cevap; “Dışarıda menü var. Orada ne yazıyorsa o vardır” oldu. 

 

Bu masal köyüne veda ettikten sonra, hedefimiz Bellapais Manastırı. Hani bir önceki gece kıyafetlerimizin beğenilmediği yer. Bellapais de gotik mimarinin etkileyici örneklerinden biri. Manastır, eşsiz güzellikte bir manzaraya sahip. 

Bellapais’de manastırın yanı sıra, 1953-1956 yılları arasında orada yaşamış olan ve oradaki hayatını “Acı Limonlar-Bitter Lemons” adıyla kitap haline getiren İngiliz yazar Lawrence Durell’in evi de var. 

Durell’in kitabında, Tembellik Ağacı denen ağacın altında köylülerin tembel tembel oturup söyleştikleri anlatılıyor. Şimdi o ağacın altında bir kafe var. 

3 güne çok şey sığdırmaya çalıştık ama yetmedi. Göremediğimiz bir sürü yer kaldı. Güzelyurt tarafına hiç gidemedik mesela. Bu 3 günlük geziden öğrendiğim, sadece güneş, deniz ve kumarhane turizmi beldesi olarak görmekle Kıbrıs’a haksızlık ettiğimiz. İlk çağlardan Roma’ya, Bizans’tan Lüzinyan’lara, Venedik’ten Osmanlı’lara, İngilizlere pek çok kültüre ev sahipliği yapmış Kıbrıs. Hepsi de kendine izler bırakmış adada. 

Faydalı Bilgiler

Kıbrıs’ta herşey pahalı, alkol ucuz. =) Biz, Cyprus Dorms Otel’de kaldık. (cyprusdorms.com) Girne’deki 5 yıldızlı tatil köyleri gibi değil. Sadece gece başımı yastığa koyabileceğim bir yer olsun diyenler için ideal. Odalarda tuvalet, duş, televizyon ve klima var. Bazı odalarda küçük bir buzdolabı var. Kahvaltı yok.  Kahvaltımızı, wi fi olanağı da sağlayan Simit Sarayı’nda yaptık. Öğle yemeklerini gittiğimiz yerlerde rastladığımız yerlerde yedik. Kıbrıs’ta yiyebileceğiniz en lezzetli şey ne ama biliyor musunuz ? Onların “çips” dediği patates kızartması. Anne usulü. Tadına doyum olmuyor. Akşam yemeği için Girne’de Kıbrıs Evi’ni öneriyorum. Ada içinde, kiraladığımız araçla seyahat ettik. 

Biraz daha fotoğraf:  

Lefkoşa

St. Sophia Katedrali Lefkoşa

Lefkoşa'da başka bir katedral

Gazi Mağusa

KHBAG =)

KHBAG =D

KHBAG =D