MUTLULUĞUN RESMİ

“Sen mutluluğun resmini yapabilir misin Abidin ?”

Nazım Hikmet’in bu meşhur dizesini bilmeyen yoktur sanırım. Pekiiiii, bu dizenin Havana ve Küba için yazılmış bir şiirden olduğunu biliyor muydunuz ? Ben bilmiyordum. Öğrendiğimde hem şaşırdım, hem etkilendim, hem de mutlu oldum. Demek ki o dev şair de Küba’ya gitmişti. Gidip, beğenip bir de şiir yazmıştı ! Bu dizenin böyle bir öyküsü olduğunu bilmediğim için kendime kızdım ama, Nazım’ın bile hayran kaldığı bir ülkeyi göreceğim için heyecanlandım, sevindim.

 

 

       

  “Küba’dan döndüm bu sabah

Küba meydanında altı milyon kişi akı, karası, sarısı

melezi ışıklı bir çekirdek dikiyor çekirdeklerin

çekirdeğini güle oynaya

sen mutluluğun resmini yapabilir misin Abidin ?

işin kolayına kaçmadan ama

gül yanaklı bebesini emziren melek yüzlü anneciğin resmini değil

ne de ak örtüde elmaların

ne de akvaryumda su kabarcıklarının arasında

dolanan kırmızı balığınkini

sen mutluluğun resmini yapabilir misin Abidin ?

1961 yazı ortalarında Küba’nın resmini yapabilir misin

çok şükür çok şükür çok şükür bugünü de gördüm, ölsem de

gam yemem gayrının resmini yapabilir misin üstat

yazık yazık Havana’da bu sabah doğmak varmışın

resmini yapabilir misin….”

 

“Ak bir kadillakla girdik Havana’ya

Otomobilin böylesine ömrümde ilk biniyorum

Araba değil okyanus”

demiş Nazım Hikmet “Havana Ropörtajı”nda.

Biz ise ak bir kuşla girdik Havana’ya. Bir AirFrance uçağıyla. Havaalanından çıkıp, Havana topraklarına ayak bastığımızda hava kararmıştı. O ilk andan aklımda kalan, gün batımından dolayı kızıla kesmiş palmiye ağaçlarıydı. Otele varıp odama girdim. Perdeler sıkı sıkı kapalıydı. Hemen gidip perdeleri açtım. Daha önce Küba’ya gidenlerin yazılarından, yorgun olduklarından dolayı hemen uyuduklarını, sabah uyandıklarında odalarının okyanus manzaralı olduğunu fark ettiklerini biliyordum. Ben sabahı bekleyemeyecektim. Odam okyanus manzaralı mı değil mi hemen öğrenecektim. Dışardan gelen dalga sesleri aslında ipucu veriyordu. Perdeleri açtığımda, okyanusun beyaz köpüklü dalgalarının öfkeli homurtularıydı bana “hoş geldin” diyen. Hem etkilendim hem de ürktüm. Dalga sesleri sanki odanın içindeymişçesine yakın ve güçlüydü. Bu kez de ya dalgalar yükselip yükselip de odamın içine girerse diye korktum. Uyumakta hayli zorlandım. Allahım, Küba’daki ilk gecem böyle mi olacaktı ???? Ben de ne korkakmışım meğerse ! Uçakta türbülanstan kork, otelde dalgalardan kork! Ohoooo! Nasıl olacak bu gezi bilmiyorum !?

Ertesi sabah güç bela daldığım uykumdan beni uyandıran yine aynı dalgalar oldu. Ama bu sefer görüntü gece olduğu gibi ürkütücü değildi. Güneşli, aydınlık bir sabaha uyanmıştık. Günaydın Havana ! Şimdiye dek dergilerde, gazetelerde, internetteki gezi sitelerinde gördüğüm fotoğraflardan ibaret olan Capitolio, Devrim Meydanı, Sanayi Bakanlığı, Katedral Meydanı, eski Amerikan arabaları, coco taksiler, mojitolar, Hemingway’in barı El Floridita ! Tanışma zamanı geldi. Hazır mısınız ?

Havana’daki otelimizin adını hatırlamıyorum. Aslında kaldığımız otellerin hiçbirinin adını hatırlamıyorum. Ama en güzel kahvaltı buradaki oteldeydi. En azından peynir vardı yaa, peynir. Yemekler açık büfeydi, çeşit görünürde çoktu da, damak tadıma hitabeden yemek azdı. Yine de gözünüzü korkutmayayım; tavuk, makarna gibi yiyeceklerle karnımızı doyurduk, aç kalmadım hiçbir zaman. Yalnız mucize meyve ananasa teşekkür etmeyi bir borç bilirim. Özellikle kahvaltılarda, beni aç kalmaktan kurtaran leziz, kutsal bir meyvedir kendisi. Sağolsun, Varolsun. Üstelik de antioksidanmış. Faydalı da bir şey yani.

 

 

Kahvaltı sonrası, grup toplanıncaya kadar fotoğraf çekebilir miyim diye dışarı çıktım. Gıcır gıcır iki Amerikan güzeli park halinde otelin önünde. Ya bir daha bu kadar yakından görüp de fotoğraflayamazsam diye başladım deklanşöre basmaya. Endişem yersizmiş. Bırakın Havana’yı tüm gezi boyunca bol miktarda görecekmişim onlardan zaten. Otobüsün içinde, camdan bakarken, birdenbire yanınızdan geçmiyor mu ya da karşıdan gelmiyor mu o eski Amerikan güzelleri, inanın aklınızı da kalbinizi de yerinden ediyor. Araba meraklısı değilim ama, Küba’da birdenbire beliriveren o otomobiller insanın içini kıpır kıpır ediyor. 

 

 

Amerikan Güzeli


Bu da, Amerikan Güzelinin içinde bir Küba güzeli :)

Devrim Meydanı, Che’nin rölyefinin bulunduğu İçişleri Bakanlığı Binası, Jose Marti’nin heykeli, Capitolio, Plaza de Armas…. Önceleri sadece birer fotoğraf olan bu mekanları şimdi kendi gözlerimle görmek mutluluk vericiydi.

  

İçişleri Bakanlığı

Capitolio

 

Cespedes

Havana’da bir rom fabrikasını gezdik. Bunda ilginç bir yan yok.

İlginç olan, rom fabrikasının hemen yanında bir İslam Merkezi’nin bulunmasıydı. Fabrikadan çıkıp otobüsümüze doğru yürürken öndeki arkadaşların grup halinde sağ tarafa doğru yöneldiğini gördüm. Ne oluyor diye gittim. Baktım ki, turdaki beyler İslam Merkezindeki amcayla sarmaş dolaş

 

Köle İsaura diye bir dizi vardı, hatırlar mısınız bilmem ? Yanyana sıralanmış tek katlı evler, evlerin önünde palmiyeler bana o diziyi, dizi de çocukluğumu çağrıştırdı. Özellikle Plaza de Armas, sömürge dönemi film ve dizilerin geçtiği mekanların birebir örneği gibiydi. Ben bu meydanı çok sevdim. Mavi pencereli, adeta dantel işlenmiş gibi inşa edilmiş binalar, görkemli Katedral, meydandaki kafe, uzun sopaların üzerinde danseden gençler, 1 peso karşılığında turistlere poz veren yöresel giysiler içerisindeki puro içen kadınlar benim için gayet ilham vericiydi.

 

 

Hayatımın geri kalan kısmını Küba’da geçirmek istersem, nasıl para kazanacağım sorusunun yanıtını bu meydanda buldum. Göz alıcı renklerde yöresel giysiler giyip, ağzımda en kocamanından bir puro ile turistlere poz verecek, erkek turistleri öpecektim 1 peso karşılığında. Eh, iş – geçim derdim de kalmadığına göre Havana’nın tadını çıkartabilirim artık. Ne de olsa ilk ve son kez turist olarak geziyorum burayı

 

 

Küba’ya giden bir arkadaşın fotoğraf sunumunu izledim döndükten sonra. Sunumda Havana yoktu, fazla turistik bulduğu için kasıtlı olarak koymadığını söyledi. Evet, Havana’nın turistik olduğu doğru ama bu onun tarihteki yerini, önemini, değerini azaltmaz ki. 1982 yılından bu yana UNESCO’nun “Dünya Kültür Mirası” kapsamına alınan “Eski Havana”da restorasyon çalışmaları hala sürüyor. İspanyol koloni döneminin mimari özelliklerini taşıyan binaları, romu, purosu, kafeleri, müziği ile Havana görülmeye değer bir şehir.

 

Havana’daki son günümüzde şehri gezmek için bir miktar boş zamanımız oldu.

Biraz ara sokaklara dalıp fotoğraf çektikten sonra, Hemingway’in meşhur barı “El Floridita” ya gidip birer daiquiri içelim dedik turdan iki arkadaşla.

  

 

 El Floridita

 

El Floridita


El Floridita'nın müzisyenleri... Ah o çapkın bakışlı, çapkın gülüşlü gitarist yok mu....

Daiquirilerden sonra ne yapsak diye düşünürken, “Cristobal Colon mezarlığına gidelim” dedim. Arkadaşlar “orada ne var” diye sordular. Kocaman harika bir mezarlık olduğunu, etkileyici heykellerin olduğunu söyledim. “Milagrosa” diye ünlü bir mezarlık olduğunu, bu mezarlığın da hüzünlü ve ilginç bir öyküsü olduğunu anlattım. Öyküyü Binrotadaki yazılardan okumuştum. Doğum sırasında ölen anne ve bebeği aynı mezara gömülür. Bebek, annenin ayaklarının dibindedir. Kadının kocası mezartaşı olarak haça dayanan, kucağında bebek olan bir kadın heykeli yaptırır. İki yıl sonra mezarı açtıklarında, bebek annesinin kucağındadır. Zamanımız yeter mi diye endişelendik ama sonuçta gitmeye karar verdik. Coco taxi ile gitmeyi önerdim, hem zamandan kazanırdık hem de bu ilginç ulaşım aracını da denemiş olurduk. Her iki önerim de kabul gördü J El Floridita’dan çıkıp gördüğümüz ilk coco taxinin sürücüsüne nereye gitmek istediğimizi söyledik. Uzak olup olmadığını sorduk. Yakınmış. Kaç paraya götüreceğini de sorduk. 6 peso dedi. Üç kişi sığışabildik cocoya neyse ki.

Bizim cocomuz bu değildi tabi..bu, temsili foto...

Hareket etti aracımız, oooh ne güzel havadar havadar Havana sokaklarında tur atıyorduk. Atıyorduk atmasına da, e hani yakındı bu mezarlık, niye hala gelemedik ? Birkaç kez coco taxiciye “Daha gelmedik mi, ne kadar yolumuz kaldı” diye sordum. Her defasında “geldik sayılır, çok yaklaştık” yanıtı aldım. Ama dön dolaş, nerelere nerelere geldik böyle. “Eyvah” dedim, “grupla buluşma saatini kaçıracağız, otobüsümüzü kaçıracağız, uçağı kaçıracağız, her şeyi kaçıracağız.” Fikir benden çıktığı için kendimi sorumlu da hissediyorum ya, başladım soğuk terler dökmeye. Neyse ki en sonunda mezarlığa geldik. Cococuyu tembihledik, “bizi bekle, fazla gezmeyeceğiz, aldığın yere bırak” diye. Mezarlığın tamamını gezemeyeceğimiz aşikar. Milagrosa’yı aramaya koyulduk. O sıcakta, o telaş arasında, o kocaman ve karmakarışık mezarlıkta nasıl olduysa oldu Milagrosa’yı bulabildik.

Alelacele fotoğraf çekip, etrafa da şöyle bir baktıktan sonra cocomuza binip Eski Havana’ya döndük.

                                                                      

Havana’da iki yerde gurur duydum. Birincisi Atatürk Heykelinin önünde. Evet. Havana’da bir Atatürk heykeli var. Atatürk “Ya istiklal ya ölüm” demiş, onlar “Vatan ya da ölüm” demiş. Fidel, Küba devrimi için yola çıkarken, Atatürk’ten ve Kurtuluş Savaşından esinlendiğini anlatırmış. Bunu bilmek, Mustafa Kemal’in okyanus aşırı bir ülkede tanındığını, sevildiğini görmek beni ve turdaki herkesi gururlandırmıştı. İkincisi de havaalanında. Onca dünya ülkesinin bayrakları arasında Türk bayrağını da gördüğümüzde.

 

Bu yazıyı, Nazım Hikmet’in “Havana Ropörtajı” adlı şiirinin son satırları ile bitirmek isterim:

 “…ve ben hergün biraz daha

         gencim havanada

hergün biraz daha yitiriyor

         ağzım dünyanın acılığını

hergün biraz daha yumuşuyor

çizgileri avuçlarımın ve çok

uzaklarda bir

kadının beni ama yalnız beni

düşündüğüne inanıyorum hergün

biraz daha

ve hergün biraz daha keyifli

türkü söyleyerek geçiyorum

havana

sokaklarından

somos sosyalitas palante

palante”

 Hotel Nacionel

























 Bu şemsiyeyi almadığıma pişman oldum sonradan... :)



 Bu amcam meşhur biri olsa gerek, yanındaki kitabın kapağında fotoğrafı olduğuna göre ?

 Hotel Nacionel

 

J

J